Ikhá coronavirus, ñajuun´ mba´ inií nandii, ruúkue nuuni nandii xoxtháa. Nijaána´ mbi´yuúne coronavirus numuu ri guiaxúune xó xtede mbáa, auún ruúkuen jambra´a, ga´mí ikíí´ma´ xtáa. Nandii ru´kue nuxnú nandii xuku gajmí nuunii ri mudaa nandii xabo. Mba´á iníí nuxpi´tamijnée: alfa (α), beta (β), gamma (γ) ga´máa delta (δ).1,2
Nákii diciembre 2019 niguiiduu´ nixpaaxe nandii na xuajen ri Wuhan China, numuu coronavirus, naá ri auún ajmaskiñú guwa mbi´i ndrégoo nandii mba´íin´ minjda´ko xabo ndiñuú nandii, auún ru´kuen nijáñuu´ 1800 xabo.
Nandii rú´kuen neégo mbi´yuu coronavirus inii β, ga´maá nijanaa mbi´yuú xó mbi´yuu´ xuajen ná nigui´dune o imbaa´ noxee coronavirus 2019, (2019nCov).3